انسان وتغییرات آب و هوایی

به گزارش روابط عمومی اداره کل هواشناسی استان یزد، شیر غلامی رییس گروه توسعه هواشناسی کاربردی اداره کل هواشناسی استان یزدگفت:
امروزه رفتار مؤلفه¬های اقلیمی نسبت به چند دهه¬ی گذشته تغییر کرده و ناهنجاری آن¬ها افزایش یافته است، این ناهنجاری¬ها در آب و هوا با نام تغییر اقلیم انسان ساخت شناخته می¬شوند. عوامل انسانی و طبیعی، هر دو بر آب و هوای زمین تأثیر می¬گذارند. فعالیت‌های انسانی مقادیر زیادی دی اکسید کربن و سایر گازهای گلخانه‌ای را در جو منتشر کرده که آب و هوای زمین را تغییر داده است. فرآیندهای طبیعی مانند تغییر در انرژی خورشید و فوران¬های آتشفشانی نیز بر آب و هوای زمین تأثیر می¬گذارد. اما این تغییرپذیری طبیعی قادر به توضیح گرمایش مشاهده شده از دهه 1950 میلادی نیست. در عوض، با احتمال بسیار زیاد (بیش از 95 درصد) فعالیت¬های انسانی عامل اصلی این گرمایش بوده است. انتشار گازهای گلخانه¬ای ناشی از فعالیت¬های انسانی در بالاترین سطح تاریخی خود قرار دارد و تأثیرات گسترده¬ای بر سامانه آب و هوایی داشته است. گرمایش جهانی به عنوان افزایش بلندمدت دمای میانگین سامانه آب و هوایی زمین تعریف می شود. خلاصه پیش¬بینی¬های مدل¬های اقلیمی نشان می¬دهد که در طول قرن بیست و یکم، دمای سطحی جهان احتمالاً در سناریوی متوسط بین 3/0 تا 7/1 درجه سلسیوس و در یک سناریوی شدید بین 6/2 تا 8/4 درجه سلسیوس، بسته به آهنگ انتشار گازهای گلخانه¬ای در آینده و اثرات پسخور آب و هوایی، افزایش می¬یابد. گرمایش جهانی و تغییر اقلیم، پیامدهای اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی و بهداشتی گسترده¬ای دارد که از آن جمله می¬توان به ذوب برف و یخ، افزایش سطح دریاها، سیل و خشکسالی، نارسایی محصول و قحطی، تغییر در الگوهای بارندگی جهانی، اثرات جدی بر سلامتی و تغییر در جمعیت¬های گیاهی و حیوانات اشاره کرد. فعالیت انسان مانند مصرف سوختهای فسیلی، شهرنشینی، جنگل زدایی و تغییر کاربری، به گرمایش جهانی در سراسر جهان کمک می¬کند.
از طرفی پهنه وسیعی از کره زمین را مناطق خشک و نیمه خشک و بیابان¬ها پوشانده است و انتظار می¬رود در اثر پدیده تغییرات آب و هوایی افزایش یابد. زیست بوم این مناطق شکننده و آسیب¬پذیر است و همچنین نسبت به تغییرات آب و هوایی بسیار حساس است و تغییرات دما و بارش می¬تواند برای این مناطق خسارات مالی و حتی جانی فراوانی به دنبال داشته باشد. تغییر دما و تغییر در الگوی بارش در این مناطق ممکن است منجر به سیل، خشکسالی، از دست دادن تنوع زیستی و کاهش بهره¬وری کشاورزی شود. بنابراین بررسی اثرات گرمایش جهانی به ویژه تغییرات دما و بارش در این مناطق جهت آمادگی برای مواجهه با پیامدهای آن در آینده بسیار ضروری و حیاتی می¬باشد. باید توجه داشت که گرچه نمی¬توان از گرمایش جهانی و تغییر اقلیم چشم¬پوشی کرد اما به شرط داشتن دانش و آگاهی کافی و دقیق از شرایط آب و هوایی هر منطقه، می¬توان زندگی خود را متناسب با تغییراتی که در آب و هوا رخ می¬دهد تنظیم و زیان¬های ناشی از تغییرات آب و هوا را کمینه کرد و یا حتی چالش¬ها را به فرصت تبدیل کرد.
استان یزد نیز به سبب موقعیت جغرافیایی خاص خود و و اقع شدن بر کمربند خشک و نیمه خشک، کم¬بارش¬ترین استان کشور محسوب می¬شود. اما توسعه استان در سه دهه گذشته به هیچ وجه متناسب با شرایط کم¬آبی استان نبوده است. توسعه ناپایدار در استان، با استقرار صنایع به شدت آب¬خواه و آلاینده مانند کاشی و فولاد همراه شده که به تبع آن افزایش بیش از حد مهاجرت به استان را هم به دنبال داشته است. از طرف دیگر رخداد پدیده¬های فرین جوی مانند خشکسالی، توفان¬های گرد و خاک، بارش¬های فرین و سرمازدگی محصولات کشاورزی ناشی از پدیده گرمایش جهانی و افزایش دما به ویژه در فصل زمستان، شرایط زیست و سکونت در استان را با مشکلات روزافزون مواجه می¬سازد که این موضوع تبعات اجتماعی، اقتصادی و امنیتی گسترده¬ای را برای استان در پی خواهد داشت. بنابراین مدیران و برنامه¬ریزان استانی به ویژه در بخش¬های مدیریت منابع آب، کشاورزی، زیرساخت¬های شهری و زیست¬بوم¬های طبیعی باید جهت مواجه با این پدیده¬های مخاطره¬آمیز و فرین جوی تمهیدات و آینده¬نگری¬های لازم را انجام داده و با قبول تغییر اقلیم در آینده، راهکارهای لازم برای کاهش پیامدها و یا سازگاری با شرایط آب و هوایی جدید را اتخاذ نمایند.