نقش کتابخانه وزیری در پیشبرد فرهنگ و دانش یزد

به گزارش طلوع یزد،  میزان رشد فرهنگ و تمدن هر شهر و کشور را میتوان از تعداد کتابخانه ها و کتاب خوانان آن سنجید، آنگاه که بجز چند کتابخانه خانگی و مدرسه علمیه و کتابخانه شرف الدین علی، کتابخانه ای در یزد نبود، با پشتکار روحانی فرزانه، شادروان حجت الاسلام وزیری، کتابخانه ای به سال 1334 در دهلیز مسجد جامع که بزرگترین و پررفت و آمدترین پایگاه پرستشی و نیایشی یزد بود، گشایش یافت؛ قدرت گفتار و وجهه روانشاد وزیری در میان مردم یزد، به ویژه اهل فرهنگ و کتاب، این دستاورد را به دنبال داشت که گروهی با نهادی پاک، پربهاترین کتابهایشان، بویژه کتاب های خطی خود را در اختیار کتابخانه گذاردند.
هنوز هم که سال ها از درگذشت وزیری میگذرد، کسانی به عشق او کتاب هایشان را بدین گنجینه اهداء می نمایند. همه اینها، همراه با بودجه ای که آستان قدس رضوی در دسترس کتابخانه می گذارد، سبب گردیده بیشترین کتاب های چاپ شده سال های اخیر، بویژه کتاب های دانشگاهی را در زیر نگین داشته باشد. کتابخانه توانسته به دور از مقررات دست و پاگیری که دیگر کتابخانه ها از لحاظ خرید کتاب با آن روبرو هستند، روزآمدترین کتابخانه یزد شود؛ اگر دبیرستان ایرانشهر یزد به خود می بالد که استادان ارزنده ای چون: دکتر محمدعلی قینی، دکتر حسین محبوبی اردکانی، دکتر محمدعلی اسلامی ندوشن و مهندس کریم پیرنیا را به جامعه فرهنگی ایران سپرده است، کتابخانه وزیری نیز می تواند به خود ببالد که سالیان دراز است، یاری رسان هزاران دانش آموز و پژوهنده برای رسیدن به دانشگاه و دیگر پایه های علمی بوده است؛ و صدها دانشجو و استاد و مهندس و پزشک از دریای بیکران دانش این کتابخانه بهره برده اند. چه بسیارند متخصصان و محققان و خبرگان و پزشکانی که همه هستی خود را مدیون کتابخانه وزیری می دانند.
کتابخانه وزیری نه تنها بزرگترین کتابخانه ناحیه مرکزی و جنوبی ایران بلکه، در شمار ده کتابخانه بزرگ ایران جای دارد، چه نسخه های خطی ارزشمندی که عاشقی دلسوخته دانش را از آن سوی دنیا به یزد می کشاند! چه کتاب های تاریخی ارزنده ای که سال هاست، دوستداران تاریخ و فرهنگ ایران و جهان از آن بهره می برند. هم چنین است گنجینه کتب آن در زمینه های علوم، پزشکی، ادبیات، هنر و اجتماعی و غیره.
آن گاه که دانشجو یا دانش پژوهی پا به این کتابخانه می گذارد و بیشترین منابع خود را در این کتابخانه می یابد، نفسی به آسودگی می کشد، روان آمرزی نثار بانی و گردانندگان و کلیه کسانی می کند که در کار گردش این چرخ عظیم فرهنگی و انسانی هستند که اینان نکونامند؛ و زنده و جاوید ماند، هر که نکونام زیست.
اکنون کتابخانه وزیری، درست در مقطع زمانی 55 سال پس از بنیاد خود، بیش از 200 هزار جلد کتاب چاپی و خطی مربوط به رشته های دهگانه دانش بشری را داراست.
کتابخانه وزیری به غیر از آنکه انبوهی از کتابهای چاپی را در اختیار دارد، ویژگیهای چندی دارد که آن را از سایر کتابخانه های یزد و حتی ایران متمایز می کند.
الف- گنجینه خوبی از اسناد، فرمان ها، قباله ها و دیگر نوشته های تاریخی که ویژه یزد است،در خود جای دارد.
ب- در گنجینه کتب خطی خود، بسیاری از نسخه های منحصر به فرد، نفیس و ارزشمند دارد؛ افزون بر آن، گنجینه ارزشمندی از آثار نویسندگان و شاعران یزد در طول تاریخ در آن نگهداری می شود.
پ- در مخزن نشریات افزون بر دارا بودن 6 هزار مجلد نشریه از زمان برپایی کتابخانه در 1334ش تا کنون و مجلدات فراوانی از مطبوعات گذشته یزد را نیز داراست؛ که هم برای پژوهش و بررسی تاریخ یزد سودمند است و هم برای تحقیق در میزان فرهنگ و رشد آن در یزد.
کتابخانه، خوشبختانه در حال تغییر و دگرگونی چشمگیری است و در آینده نزدیک با راه اندازی بخش میکروفیلم آن، محققان به آسانی می توانند از اطلاعات موجود در نسخه های خطی آن بهره ببرند.

(منبع: روحانی فرهنگدوست: یادمان شادروان وزیری. تالیف حسین مسرت. یزد: اندیشمندان،۱۳۸۹. ص۱۴۴ – ۱۴۵)