آب انبار شش بادگیری یزد،با شهرت جهانی

آب انبار شش بادگیری یزد ، با شهرت جهانی که ۱۸۰ سال پیش در دوره قاجاریه ساخته شده است. از ویژگی های مهم این آب انبار دو دهانه بودن این آب انبار است که دارای تزئینات مقرنس کاری است.آب انبار شش بادگیری دارای ۵۵ پله ورودی در قسمت جنوبی است که بین پله ۲۵ و ۲۶ از بالا یک هشتی با سنگ فرش آجری قرار دارد. با توجه به کویری بودن یزد و ارزش آب، اهمیت بادگیر به شدت احساس می شود و این شهر دارای ۷۵ آب انبار است.درآب انبار شش بادگیری یزد، محله شش بادگیری، کوچه شش بادگیر واقع شده و این اثر در تاریخ ۴ فروردین ۱۳۵۷ با شمارهٔ ثبت ۱۶۰۰ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.

آب انبار دارای گنبد تخم مرغی شکل است.ارتفاع مخزن آب آن ۶/۱۲ متر و ارتفاع بادگیرها ده متر است.آب انبارها از جمله تأسیسات وابسته به قنات هستند که برای ذخیره‌سازی در زمستان و استفاده در تابستان کاربرد داشته‌اند. این آب انبار بزرگ و پرحجم بالغ بر ۲٬۰۰۰ متر مکعب گنجایش داشته و دو عدد شیر یا راه دسترسی به شیر آب انبار دارد که یکی برای استفاده مسلمین و دیگری برای استفاده اقلیت مذهبی زرتشتی می‌باشد.این آب انبار دارای شش بادگیر است، سه بادگیر آن از ابتدا ساخته شده بود و سه بادگیر دیگر بعدها به آن الحاق شده است. با کمی دقت در شکل بادگیرها تفاوت سه بادگیر قدیمی با دیگر بادگیرهای آن مشهود است. شش بادگیر آب انبار با توجه به شرایط اقلیمی و جهت باد در این منطقه به شکل ۸ وجهی می‌باشند. برای شهرهای کویری همچون یزد ارزش آب بیش از هر جای دیگر احساس می‌شود. در این شهر بیش از ۷۵ آب انبار وجود دارد .

معماری آب انبار شش بادگیر در یزد

معماری آب انبار شش بادگیر در یزد به گونه ای است که در وهله اول هر بیننده ای را مجذوب خود می کند. این مخزن دو ورودی شمالی و جنوبی دارد.بر اساس گفته ها درب جنوبی برای مسلمانان و درب شمالی را برای زرتشتی ها مورد استفاده و رفت و آمد در نظر گرفته بودند، البته این روایات در برخی منابع رد شده است و برخی بر این باور هستند که به دلیل شلوغی و ازدواج جمعیت در این مکان این آب انبار با دو ورودی ساخته و طراحی شده است.طراحان و معماران این آب انبار در یزد برای بهره برداری هر چه بهتر از بادهای شهرستان یزد در طراحی بادگیرها، آنها را چند وجهی ساخته اند. این آب انبار یزد به دستور و همت حاجی محمد حسین فرزند نورالله یزدی بنا و تاسیس شده است که این مخزن برای استفاده مردم از آب ذخیره شده در یزد وقف شده و تا ۱۰ سال پیش مردم از این آب انبار استفاده و بهره برداری می کردند.

تاریخچه آب انبار شش بادگیر یزد

قدمت این آب انبار در یزد به سالیان بسیار دور و دراز برمی گردد که معماری و طراحی این بنا نشان از تاریخچه آن است. این آب انبار یزد ۱۸۰ سال پیش در دوره قاجار تاسیس و راه اندازی شد که به دلیل تخریب های صورت گرفته در سال ۱۳۷۱ مورد بازسازی و مرمت قرار گرفته است.این مخزن آب با داشتن حجم بالغ بر ۲۰۰۰ متر مکعب گنجایش از وسعت بسیاری برخوردار بوده و ارتفاع مخزن آب آن ۶.۱۲ متر و ارتفاع بادگیرها ۱۰ متر می باشد.
این آب انبار از جمله مخزن هایی بوده که برای بهره برداری در فصل تابستان در نظر گرفته شده بود. از جمله نکاتی که در خصوص طراحی و ساخت این می توان بیان کرد این است که سه بادگیر آن از ابتدا طراحی و ساخته شده و سه بادگیر دیگر پس از مدت ها به آن افزوده شده است.

همانطور که در بخش های قبلی نیز اشاره کردیم آب انبار شش بادگیر در یزد از جمله اصیل ترین و قدیمی ترین مخزن های آب مصرفی در ایران بوده و علاوه بر اینکه شهرت و آوازه ای در کشور دارد، بلکه آوازه این آب انبار به فراتر از مرزهای کشور نیز رسیده است.
به گونه ای که افراد سرشناس خارجی در خصوص شش بادگیر یزد چنین می نویسد: استفاده از بادگیر، به خصوص در شهر یزد به اوج کمال خود رسیده، به گونه ای که در آن چندین آب انبار با چهار بادگیر و آب انبار مشهور شش بادگیر خودنمایی می کند.مخزن آب شش بادگیر شهرستان یزد با توجه به عظمت طراحی و معماری خود و قدمت طولانی در سال ۱۳۵۷ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده و از مهمترین و زیباترین دیدنی های تاریخی کشور می باشد.

ویژگی آب انبار شش بادگیر یزد

این مخزن دارای ۵۵ پله می باشد، همچنین در قسمت جنوبی ورودی به آب انبار و بین پله های ۲۵ و ۲۶، یک هشتی با سنگ فرش آجری اجرا شده که طاق مخزن پس از هشتی شروع می شود.
گنبد این بنا به شکل تخم مرغ است و این طراحی از جالب ترین و خاص ترین معماری های اجرا شده در آب انبارها می باشد. مخزن آب از جمله تاسیساتی می باشد که برای شهرهای کویری چون یزد از اهمیت بسیار بالایی برخوردار می باشد، از این رو در این شهر شاهد آب انبارهای بسیاری با کاربردهای مختلف هستیم.

بهترین زمان بازدید از آب انبار شش بادگیر یزد

بهترین زمان بازدید از آب انبار شش بادگیر یزد با توجه به شرایط اقلیمی این منطقه تمامی فصول سال بوده و افراد می توانند با توجه به شرایط خود در هر فصل و ایامی از سال به یزد سفر کرده و فرصت بازدید از زیباترین آب انبار ایران را داشته باشند.

نحوه دسترسی به آب انبار شش بادگیر یزد

آدرس :یزد، خیابان دهم فروردین، محله تل یزد، کوچه شش بادگیر